Standardy ochrony małoletnich - Parafia rzymskokatolicka pw. Św. Urszuli Ledóchowskiej w Gdyni

Gdynia-Chwarzno, 15.08.2024 r.

Standardy ochrony małoletnich w Parafii Rzymskokatolickiej p.w. Św. Urszuli Ledóchowskiej w Gdyni Chwarznie

Preambuła

Niniejszy dokument stanowi realizację obowiązku prawnego dotyczącego wprowadzenia we wszelkich instytucjach, w których przebywają dzieci, standardów ich ochrony przed krzywdzeniem [Ustawa z dnia 28 lipca 2023 roku o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2023 poz. 1606)]. Zawarta w niniejszym dokumencie strategia zakłada, że wszędzie tam, gdzie przebywają dzieci, będzie realizowany spójny program na rzecz ich ochrony.

Kościół jako jedna z pierwszych instytucji postanowił przyjąć i wdrożyć w swoich placówkach standardy ochrony dzieci przed przemocą. To zaangażowanie nie jest przypadkowe. Przez nie Kościół realizuje misję powierzoną mu przez Pana, aby nie zginęło żadne z tych najmniejszych (zob. Mt 1, 14). W oparciu o to ewangeliczne zadanie Kościół uznaje, że dobro dziecka jest najważniejsze. Przyjmuje on nie tylko ustawową, lecz także moralną odpowiedzialność za ochronę i promowanie dobra wszystkich dzieci oraz zobowiązuje się dołożyć wszelkich starań, aby zapewnić bezpieczne i przyjazne środowisko, w którym dzieci będą szanowane i doceniane.

Kościół w jednoznaczny sposób uważa, że niedopuszczalne jest stosowanie przez kogokolwiek wobec dziecka przemocy w jakiejkolwiek formie oraz że wszyscy jesteśmy zobowiązani do uczenia się rozpoznawania tych, którzy potrzebują pomocy i bezzwłocznego podejmowania działań w przypadku podejrzeń lub ujawnienia okoliczności, które mogą wskazywać, że dziecku zagraża lub dzieje się krzywda. Podejmowane przez Kościół działania mają uwrażliwić przede wszystkim osoby dorosłe, ale także samych nieletnich, na szeroko rozumianą krzywdę. Mają zapewniać bezpieczne relacje pomiędzy dziećmi, młodzieżą, a także w relacjach dziecko-dorosły, młodzież-dorosły, młodzież-dziecko. Mają uczulać na przejawy agresji zarówno fizycznej, jak i psychicznej, na nierówne traktowanie. Mają także wzbudzać reakcję na wszelkie sygnały wysyłane przez dzieci i młodzież a mogące świadczyć także o przemocy w miejscach poza parafią.

Specyfika środowiska parafialnego

Parafia jako część Kościoła lokalnego funkcjonuje przede wszystkim, aby wierni katolicy określonego terenu otrzymywali w jej ramach pomoc duchową, służącą ich duchowemu rozwojowi. Temu służy organizowanie kultu Bożego (udzielanie sakramentów, wspólna modlitwa), jak i dodatkowe spotkania wiernych w ramach grup duszpasterskich oraz kierownictwa duchowego.

Specyfiką duszpasterstwa parafialnego jest to, iż parafia jest z zasady wspólnotą wspólnot, stąd też pierwszymi odpowiedzialnymi za duchowy rozwój dziecka są jego rodzice, a parafia jako wspólnota jest środowiskiem ułatwiającym to zadanie.

Parafia obejmuje wszystkich wiernych, w tym małoletnich, wobec których posługujący duchowni i świeccy mają obowiązek wprowadzenia i umocnienia ducha wiary. Małoletni korzystają z udzielanych im sakramentów, przychodzą z dorosłymi lub sami na wspólne modlitwy, a także biorą udział w formacyjnych spotkaniach i wyjazdach parafialnych. Małoletni również mogą brać czynny udział w organizowaniu i przebiegu duszpasterstwa parafialnego. Duszpasterstwo parafialne zazwyczaj odbywa się w miejscowym kościele parafialnym i budynkach parafialnych, ale także w innych miejscach np. kaplice, oratoria, podczas pielgrzymek i innych wyjazdów.

Za całą działalność parafii, w tym duszpasterską, odpowiedzialny jest proboszcz mianowany przez biskupa diecezjalnego. W parafii, oprócz proboszcza, posługiwać mogą zarówno inni duszpasterze, jak i osoby świeckie będące pracownikami parafialnymi lub wolontariuszami (m.in. kościelny i organista).

Dynamika życia parafialnego sprawia, że parafia jest miejscem, w którym funkcjonują różne grupy duszpasterskie zrzeszające w swych szeregach dzieci, młodzież i osoby dorosłe.

We wspólnocie parafialnej małoletni są zarówno odbiorcami, jak i aktywnymi uczestnikami życia duchowego. Wchodzą oni mniej lub bardziej w relacje z dorosłymi (duchownymi i świeckimi) oraz innymi małoletnimi w ramach duszpasterstwa, stąd istnieje obowiązek przede wszystkim moralny zadbania o ich bezpieczeństwo duchowe i fizyczne, aby środowisko parafialne stało się dla nich okazją do duchowego wzrostu, eliminując we wszelki możliwy sposób niebezpieczeństwo jakiejkolwiek przemocy.

Parafia jako wspólnota religijna, biorąc pod uwagę Boże przykazanie „miłości bliźniego jak siebie samego” dba z motywów religijnych o to, by środowisko parafialne było miejscem, gdzie każdy małoletni może czuć się bezpiecznie oraz może znaleźć adekwatną pomoc w rozwoju religijnym.

Obowiązki proboszcza:

kieruje całokształtem prewencji i reagowania na przemoc wobec małoletnich na terenie parafii i podczas wyjazdów parafialnych;
w zależności od potrzeb wyznacza osobę odpowiedzialną za prewencję bądź zespół osób;
decyduje o dopuszczeniu danej osoby do pracy z małoletnimi po wcześniejszym sprawdzeniu jej w Rejestrze Sprawców Przestępstw na tle seksualnym (z dostępem ograniczonym) i przyjęciu zaświadczenia o niekaralności bądź innych odpowiednich oświadczeń;
przyjmuje od ww. osoby aktualne zaświadczenie o niekaralności z Rejestru Karnego i inne oświadczenia w przypadku braku rejestru karnego w państwie pochodzenia dopuszczanej osoby;
przechowuje jako informacje poufne wydruki z Rejestru i zaświadczenia dostarczone przez ww. osoby;
szkoli duchownych, personel parafii i animatorów w zakresie profilaktyki i reagowaniu na przemoc wobec małoletnich, albo wyznacza odpowiednią osobę do szkoleń;
obowiązkowo przyjmuje oświadczenie od ww. osób o przeszkoleniu i przechowuje je w aktach osobowych;
udostępnia w odpowiednich miejscach niniejsze Standardy, w pomieszczeniach i na stronie internetowej;
przyjmuje zgłoszenia o dokonanej przemocy wobec małoletnich lub podejrzanych zachowaniach oraz według uznania mianuje odpowiednią osobę przyjmującą zgłoszenia o przemocy i podaje jej dane do publicznej wiadomości w parafii i podczas wyjazdów;
zgłasza osobiście lub według uznania mianuje osobę zgłaszającą odpowiednim służbom podejrzenie dokonania przestępstw określonych w rozdz. XIX Kodeksu Karnego (przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu) i XXV k.k. (przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości) oraz w zakresie art. 189a k.k. (handel ludźmi), art. 207 k.k. (znęcanie się nad osobą najbliższą lub pozostającą w stosunku zależności) oraz przestępstw z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii;
sporządza notatkę o przyjęciu zgłoszenia przypadku przemocy wobec małoletnich lub według uznania mianuje do tego odpowiednią osobę;
przechowuje jako poufne notatki o zgłoszeniu przemocy;
mianuje osobę lub zespół osób w celu odpowiedniej pomocy osobie pokrzywdzonej w poważnych przypadkach;
współpracuje z osobą odpowiedzialną za prewencję w Archidiecezji Gdańskiej i uczestniczy w odpowiednich szkoleniach;
dba o ochronę danych osobowych zgodnie z zarządzeniami Inspektora ds. Danych Osobowych Archidiecezji Gdańskiej;
osobiście zgłasza Delegatowi Arcybiskupa Gdańskiego ds. ochrony dzieci i młodzieży przestępstwa na te seksualnym wobec małoletnich dokonane przez miejscowych duchownych.

Obowiązki innych osób (wolontariusze, animatorzy itp.):

czuwanie nad własną dojrzałością emocjonalną, psychiczną, duchową;
wspieranie dzieci w ich rozwoju ku dojrzałości;
czuwanie nad równym traktowaniem wszystkich dzieci;
dbanie o respektowanie zasad kultury;
dbanie o przestrzeganie prawa do nienaruszalności cielesnej i prywatności;
utrzymywanie transparentnego kontaktu z rodzicami dzieci;
dbanie o przestrzeganie zasad prywatności i ochrony wizerunku dzieci.

Stworzenie i zachowanie bezpiecznego środowiska w parafii

W Parafii Rzymskokatolickiej pw. św. Urszuli Ledóchowskiej w Gdyni-Chwarznie został opracowany i wprowadzony w życie wewnętrzny dokument, w którym zawarta jest polityka ochrony przebywających tam dzieci i osób dorosłych zgodnie z obowiązującymi standardami wyznaczonymi zarówno przez dokumenty państwowe (Ustawę o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz innych ustaw z dn. 28 lipca 2023 r.), jak i wskazania wynikające z Wytycznych Kościoła katolickiego w Polsce. W przygotowaniu wewnętrznego dokumentu uczestniczyli zaangażowani świeccy, w tym dzieci.

Polityka ochrony dotyczy szczegółowych zasad bezpieczeństwa i sposobów ochrony przebywających na terenie obiektów parafialnych dzieci, czyli:

rekrutacji personelu i osób zaangażowanych duszpastersko w parafii;
bezpiecznych relacji pomiędzy dorosłymi zatrudnionymi i pomagającymi duszpastersko w parafii a dziećmi;
bezpiecznych relacji pomiędzy rówieśnikami;
zasad ochrony wizerunku i danych osobowych;
sposobu reagowania w parafii na przypadki podejrzenia, że dziecko doświadcza przemocy fizycznej, psychicznej czy seksualnej i zasad prowadzenia rejestru interwencji;
pomocy osobom pokrzywdzonym.

Zasady bezpiecznych relacji między dziećmi poznali wszyscy pracownicy i współpracownicy parafii, dzięki czemu mogą oni umiejętnie i adekwatnie do zaistniałej sytuacji reagować na każde niewłaściwe zachowanie czy przemoc. Również dzieci powinny przestrzegać poniższego kodeksu zachowań, w kontakcie bezpośrednim i wirtualnym.

Kodeks zachowań został opracowany z udziałem dzieci i młodzieży. Ewaluacja i weryfikacja zasad bezpiecznych relacji pomiędzy dziećmi odbywać się będzie co dwa lata, a także po każdej sytuacji kryzysowej, jeśli w parafii podjęta zostanie interwencja z powodu krzywdzenia rówieśniczego. Zmiana treści zasad bezpiecznych relacji między dziećmi jest możliwa w każdym momencie na ich wniosek i z ich udziałem.

Kodeks dla najmłodszych dzieci (przedszkole, pierwsze klasy szkoły podstawowej)

Każde dziecko ma swoje prawa bez względu na swoją płeć, sprawność/niepełnosprawność, status społeczny, etniczny, kulturowy, religijny i światopogląd.

Obowiązujące zasady:

szanuj inne dzieci podczas wspólnych spotkań, zabawy i nauki;
masz prawo do spotkań, rozmów, zabawy z każdym dzieckiem, ale pamiętaj, że nie zawsze inne dziecko ma chęć do spotkania się i zabawy z tobą;
nie zabieraj rzeczy, którymi bawi się inne dziecko lub które do niego należą, bez jego zgody;
jeśli jesteś świadkiem przemocy wobec innych dzieci i między dziećmi, reaguj i zgłoś to osobie dorosłej;
wizerunek innych osób jest chroniony, nie rób zdjęć innym dzieciom bez ich zgody.
pytaj o zgodę na kontakt fizyczny, np. przytulenie, głaskanie, łaskotanie;
nie bij, nie szturchaj, nie popychaj innych dzieci ani w jakikolwiek sposób nie sprawiaj bólu fizycznego innemu dziecku;
nigdy nie dotykaj innego dziecka w sposób, który może być uznany za nieprzyzwoity lub niestosowny;
stawiaj własne granice wobec innych dzieci, mówiąc np. „stop”, „nie chcę tego”, „nie życzę sobie”, „to mnie boli”, jeśli twój sprzeciw nie zostanie usłyszany, zgłoś to osobie dorosłej.

Kodeks dla dzieci starszych i młodzieży

Równe traktowanie i szacunek dla każdej osoby:
- traktuj innych tak, jak chcesz, aby inni traktowali Ciebie;
- pamiętaj, że każda osoba jest kimś wyjątkowym i szczególnie obdarowanym przez Boga. Należy się jej szacunek i troska o jej dobro;
- bądź tolerancyjny – szanuj odmienny wygląd, przekonania, poglądy i cechy koleżanek/kolegów;
- pamiętaj, że przez różnorodność wzajemnie się ubogacamy;
- masz prawo do zabawy i relacji z każdym dzieckiem, ale pamiętaj, że nie zawsze inne dziecko ma chęć do kontaktu z Tobą w danym momencie. Uszanuj to;
- zachowaj otwartość i bądź wrażliwy na wszystkie osoby, nawet jeśli nie należą do grona Twoich najbliższych przyjaciół. Nie wykluczaj ich ze wspólnych działań, rozmów i szkolnych aktywności.
Zasady komunikacji między dziećmi/w grupie młodzieżowej:
- zachowuj życzliwość i szacunek wobec koleżanek/kolegów;
- pamiętaj, że każdy ma prawo do wyrażania swojego zdania, myśli i przekonań, o ile nie naruszają one dobra innych osób;
- słuchaj innych, gdy mówią. Nie przerywaj innym, gdy się wypowiadają;
- zachowuj kulturę słowa w każdej sytuacji;
- stosuj formy grzecznościowe;
- pytaj o zgodę na kontakt fizyczny (np. przytulenie, pogłaskanie).
Szacunek dla cudzej własności, prywatności i przestrzeni:
- szanuj rzeczy osobiste i mienie innych osób;
- zapytaj, jeśli chcesz pożyczyć od kogoś jakąś rzecz;
- nie przeglądaj prywatnych rzeczy innych osób bez ich zgody - każdy ma prawo do prywatności;
- nie rób zdjęć, nie nagrywaj ani nie rozpowszechniaj wizerunku kolegów/koleżanek i innych osób bez ich wyraźnej zgody;
- pamiętaj, że każdy ma prawo do przestrzeni osobistej. Jeśli inna osoba potrzebuje chwili samotności, uszanuj to. Naruszanie tej przestrzeni może rodzić konflikty.
Zakaz stosowania przemocy w jakiejkolwiek formie:
- nie stwarzaj sytuacji, w których ktoś czułby się celowo pomijany, izolowany;
- nie stosuj przemocy fizycznej. Szturchanie, popychanie, kopanie czy siłowe przytrzymywanie kolegi/koleżanki naruszają jego/jej integralność fizyczną;
- szanuj przestrzeń intymną kolegów/koleżanek. Nigdy nie dotykaj ich w sposób, który może być uznany za nieprzyzwoity lub niestosowny;
- nie wyśmiewaj, nie obgaduj, nie ośmieszaj, nie zawstydzaj, nie upokarzaj, nie lekceważ i nie obrażaj kolegów/koleżanek;
- nie wypowiadaj się w sposób obraźliwy o rodzicach kolegów/koleżanek;
- nie zwracaj się w sposób wulgarny do innych;
- pamiętaj, że żarty są wtedy żartami, kiedy nikt z ich powodu nie cierpi. Jeśli żart jest przyczyną cierpienia, natychmiast zakończ taką zabawę słowną;
- nie narażaj siebie i innych osób na sytuacje zagrażające życiu i zdrowiu tak fizycznemu, jak i psychicznemu;
- nie wyrażaj negatywnych, prześmiewczych komentarzy na temat zachowania, pracy, wyglądu kolegów/koleżanek;
- nie zabieraj rzeczy należących do innych bez ich zgody.
Szacunek w kontaktach internetowych i zakaz cyberprzemocy:
- szanuj innych i traktuj ich tak, jak chcesz, by traktowali Ciebie – dotyczy to wszystkich typów Twojej aktywności w sieci. Po drugiej stronie ekranu jest drugi człowiek;
- pamiętaj, że cyberprzemoc często zaczyna się od tzw. „niewinnych żartów”. Nie każdy ma takie samo poczucie humoru. Uważaj na to, co piszesz i co publikujesz, w Internecie nic nie ginie. W świecie wirtualnym łatwo poruszyć lawinę wzajemnych niechęci, co może doprowadzić do konkretnej formy przemocy;
- nie udostępniaj kontaktów do innych osób (telefonicznych, mailowych) bez ich zgody;
- dbaj o swój oraz innych wizerunek w sieci – nie publikuj wrażliwych danych, powierzonych ci informacji oraz zdjęć i filmów ośmieszających innych. Szanuj ich prywatność;
- chroń intymność swoją i innych. Nie wysyłaj i nie udostępniaj zdjęć lub filmów, które by ją naruszały;
- sprzeciwiaj się hejtowi, sam nie publikuj obrażających i agresywnych komentarzy oraz reaguj, gdy zauważysz, że ktoś jest poniżany w Internecie. Nie przesyłaj dalej ośmieszających wiadomości. Zgłoś takie działania odpowiednim osobom;
- nie prowokuj innych do niepotrzebnych, nieuzasadnionych kłótni. Trolling, świadome poniżanie, nękanie i zaczepki są zachowaniami niedopuszczalnymi;
- nie wykluczaj swoich rówieśników z grup w mediach społecznościowych z powodu swoich prywatnych niechęci;
- nie podszywaj się w Internecie pod inne osoby. Takie zachowanie w cyberprzestrzeni jest kradzieżą tożsamości. To jest przestępstwo;
- jeżeli zauważysz, że ktoś nie wylogował się ze swojego konta, nie wykorzystuj tej sytuacji do działań, które przyniosłyby mu szkodę, ale życzliwie poinformuj go o jego nieuwadze;
- pamiętaj, że groźby, pomówienia, nawoływanie do nienawiści, prześladowanie, ośmieszanie w cyberprzestrzeni także są karalne. Twoje działania w sieci nie są anonimowe.
Sposoby pokojowego rozwiązywania konfliktów:
- wycisz się, uspokój, zatrzymaj niepotrzebną kłótnię, zanim stracisz nad sobą kontrolę;
- zastanów się, co chcesz osiągnąć. Podejmij spokojną rozmowę z drugą stroną;
- umów się na rozmowę w bardziej stosownych warunkach, w ten sposób zyskasz czas na konstruktywny dialog;
- powiedz, co według Ciebie jest problemem, co przyczyną nieporozumienia, czego oczekujesz;
- słuchaj drugiej osoby. Dopytaj o jej odczucia i oczekiwania. Podsumuj to, co usłyszałaś/usłyszałeś dla upewnienia się, czy dobrze zrozumiałeś/zrozumiałaś jej komunikat;
- upewnij się, że Twój rozmówca powiedział wszystko odnośnie do swoich odczuć;
- wspólnie wymyślcie rozwiązanie satysfakcjonujące obie strony;
- jeśli nie uda się Wam dojść do porozumienia, poproś o pomoc osobę dorosłą, aktualnego opiekuna grupy. Porozmawiaj o tym z Twoimi rodzicami. Nie rozwiązuj konfliktu samodzielnie;
- nie bądź obojętny, gdy komuś dzieje się krzywda. Zawsze poinformuj o tym osobę dorosłą.

Granice zachowań w relacjach dorosły-dziecko

Dziecko, rozwijając się potrzebuje opieki, troski, kształcenia i wychowania. Dzieje się to w rodzinie, ale również poprzez relacje z autorytetami oraz wartościami przekazywanymi w środowisku rówieśniczymi i wychowawczym, a więc także w obszarze duszpasterstwa parafialnego. Wszelkie oddziaływanie wychowawcze zawsze musi dokonywać się z poszanowaniem woli rodziców bądź prawnych opiekunów.

Zachowania właściwe w naszym kręgu kulturowym:

uścisk dłoni lub delikatne objęcie, przytulenie na przywitanie lub pożegnanie;
delikatne poklepanie po ramionach lub plecach jako wyraz akceptacji i wsparcia;
dotyk ramion, rąk czy barku jako wyraz bliskości;
trzymanie się za ręce np. w czasie zabawy;
trzymanie za ręce dzieci w czasie spaceru;
siadanie w pobliżu małych dzieci;
podnoszenie lub trzymanie na rękach dzieci do ok. 3 roku życia;
przytulanie i branie na kolana małych dzieci za zgodą rodziców i najlepiej w ich obecności.

Zasady chroniące w kontakcie bezpośrednim:

wszystkie spotkania z dziećmi powinny odbywać się w miejscach ogólnie dostępnych;
nie można przebywać z dzieckiem sam na sam w warunkach odizolowanych;
jeżeli dobro dziecka wymaga indywidualnego spotkania, osoba przeprowadzająca spotkanie powinna zatroszczyć się o jego transparentność;
indywidualnych spotkań z dziećmi nie wolno mnożyć ani przedłużać;
spotkania indywidualne nie powinny odbywać się w późnych godzinach wieczornych;
nie można przeprowadzać spotkań z dziećmi w pomieszczeniach mieszkalnych;
dzieci powinny zawsze pozostawać pod opieką osoby dorosłej;
nie można przewozić dzieci prywatnymi samochodami bez wyraźnej zgody rodziców;
niestosowne jest przechodzenie dzieckiem na „ty” z osobą dorosłą;
ingerencja w prywatne życie dziecka może dotyczyć tylko tego, czego wymaga konkretny problem;
w przypadku konieczności podjęcia rozmów na temat seksualności należy wykazać się delikatnością i roztropnie rozeznać, czy takiej rozmowy nie powinni przeprowadzić rodzice dziecka lub specjalista;
każdy przypadek przemocy pomiędzy dziećmi wymaga natychmiastowej reakcji ze strony opiekunów;
należy reagować na posiadanie przez dzieci substancji niedozwolonych.

Zachowania niedozwolone w kontakcie bezpośrednim:

niedozwolone jest okazywanie wszelkich form niechcianej czułości;
niedozwolone jest dotykanie piersi, pośladków, genitaliów (także przez odzież);
niedozwolone są pocałunki;
niedozwolone są mocne i zamykające uściski, uniemożliwiające przerwanie kontaktu;
niedozwolone jest klepanie po pośladkach, udach, kolanach;
niedozwolone jest łaskotanie lub mocowanie się w dużej bliskości cielesnej;
niedozwolone są wszelkiego rodzaju masaże;
niedozwolone jest sadzanie na kolanach;
niedozwolone jest kładzenie się lub spanie obok dziecka;
niedozwolone jest celowe ocieranie się;
niedozwolona jest seksualizacja i seksizm;
niedozwolone są różne formy poniżania;
niedozwolone jest używanie wulgaryzmów;
niedozwolone jest filmowanie i fotografowanie dzieci bez ich zgody;
niedozwolone jest wypowiadanie żartów o podtekście seksualnym;
niedozwolone jest prezentowanie dzieciom treści obscenicznych, erotycznych, pornograficznych lub mających podtekst seksualny, zawierających sceny brutalnej przemocy;
niedozwolone jest stosowanie przemocy fizycznej oraz psychicznej takiej jak: poniżanie, upokarzanie, ośmieszanie, dokuczanie, szykanowanie, znęcanie się itp. w bezpośrednich kontaktach, jak i za pośrednictwem mediów społecznościowych.
niedozwolone jest częstowanie dzieci tytoniem, alkoholem i innymi substancjami psychoaktywnymi.

Zachowania niedozwolone w kontakcie przez Internet:

niedozwolone jest upublicznianie zdjęć, filmów z udziałem dzieci, bez pisemnej zgody ich rodziców lub opiekunów prawnych.
Powyższa zasada nie dotyczy sytuacji, kiedy wizerunek osoby stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak uroczystość religijna, zgromadzenie lub impreza publiczna;
niedozwolone jest kontaktowanie się z dziećmi przez komunikatory internetowe w celach prywatnych, niezwiązanych z formacją i działalnością duszpasterską, bez wiedzy i zgody ich rodziców.

Zasady ochrony dotyczące wyjazdów:

na wyjazdy grupowe dzieci należy uzyskać pisemną zgodę rodziców po uprzednim zapoznaniu ich z ramowym planem działania i zasadami jego organizacji;
podczas wyjazdu rodzice mają prawo do kontaktu ze swoim dzieckiem i z jego opiekunem;
podczas wyjazdów opiekunowie nie powinni nocować w tym samym pomieszczeniu co podopieczni;
w sytuacji szczególnej, wymagającej od członka personelu pozostania w nocy w pomieszczeniu z wychowankiem, powinien on o tym fakcie zawiadomić inną osobę dorosłą, kierownika wyjazdu oraz, jeśli to możliwe, rodzica lub opiekuna prawnego wychowanka;
jeśli wyjazd przewiduje noclegi zbiorowe organizator zawiera informację na ten temat w regulaminie;
szczególnie zadbać należy o ochronę dzieci w toaletach, łazienkach, przebieralniach czy szatniach.

Skrócone standardy ochrony dostępne są w gablocie parafialnej.

Osoby u których można uzyskać pomoc

Każdy sygnał świadczący o tym, że dziecko może doświadczać przemocy ze strony osoby dorosłej lub innego dziecka w parafii lub poza nią, należy zgłaszać do duszpasterzy/animatorów/osób zaufanych.

W przypadku stwierdzenia przemocy pracownicy parafii są zobowiązani do podjęcia działań według zasad określonych w standardach ochrony dzieci. Oznacza to m.in. obowiązek zastosowania się do art. 304 k.p.k. mówiącego o tym, że każdy, kto dowie się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję.

Osobą bezpośrednio odpowiedzialną za interwencję w przypadku zaistnienia przemocy jest zarządca placówki, w tym wypadku proboszcz parafii ks. Marek Brudzisz. Czyni to we współpracy z kompetentnymi osobami - tzw. osobami zaufanymi.

W Parafii pw. św. Urszuli Ledóchowskiej w Gdyni-Chwarznie rolę osoby zaufanej, czyli cieszącej się zaufaniem osoby świeckiej, odpowiednio przeszkolonej i kompetentnej, która będzie wiedziała, jakie działania w danej sytuacji są stosowne i konieczne, pełnią: Jacek Werengowski i Iwona Werengowska (jaweren@op.pl). Osobę zaufaną obowiązuje zasada poufności.

Oprócz osób zaufanych w Parafii Rzymskokatolickiej pw. św. Urszuli Ledóchowskiej w Gdyni-Chwarznie działa Zespół ds. Prewencji, na czele którego stoi ks. proboszcz Marek Brudzisz.

Sposób postępowania z osobami oskarżonymi o przestępstwo seksualne i przemoc wobec małoletniego

W przypadkach przemocy fizycznej bądź seksualnej, gdy sprawcą jest osoba dorosła lub dziecko, zgłasza się ten fakt zgodnie z prawem do organów ścigania lub/oraz do delegata właściwej instytucji kościelnej.
W sytuacji, gdy oskarżonym o przemoc lub krzywdzącym jest małoletni, dodatkowo podejmuje się współpracę z jego rodzicami lub opiekunami prawnymi w takim zakresie, w jakim jest to możliwe i potrzebne. Otocza się ich ponadto opieką duszpasterską.
Gdy osobą oskarżoną jest pracownik parafii lub animator, to taka osoba jest odsuwana od podejmowanej pracy na czas wyjaśnienia sprawy lub do czasu decyzji prokuratury oraz jest ona obejmowana opieką duszpasterską.
W sytuacji, gdy osobą oskarżoną jest duchowny lub osoba konsekrowana, stosuje się wobec niej dodatkowo kroki przewidziane przez Wytyczne Konferencji Episkopatu Polski.
W procesie wyjaśniania sprawy oraz w podawaniu informacji dba się o zachowanie ochrony dobrego imienia domniemanego sprawcy.
W przypadku zaistnienia fałszywego oskarżenia, jeśli zarzuty nie zostaną potwierdzone, a oskarżenie znane było osobom postronnym, przekazuje się im informację o niewinności oskarżonego w formie komunikatu biskupa miejsca lub delegata.

Wszelka działalność dotycząca ochrony oraz interwencji i pomocy musi być dokumentowana. Wpisów w rejestrze zdarzeń dokonują osoby bezpośrednio zaangażowane w daną aktywność, ale za bezpieczne przechowywanie notatek odpowiedzialny jest proboszcz. Rejestr prowadzi się zgodnie z zasadami ochrony danych wrażliwych.

Ewaluacja dokumentu dokonywana jest w danej placówce przez osobę odpowiedzialną za prewencję we współpracy z proboszczem i osobami wyznaczonymi przez proboszcza, a następnie konsultowana z osobami zaangażowanymi w duszpasterstwo parafialne. Następnie jest zatwierdzana przez osobę odpowiedzialną w diecezji za prewencję.

Zakres szkoleń w temacie ochrony dzieci i osób bezbronnych

Wszyscy pracownicy i wolontariusze otrzymują potrzebną im wiedzę o standardach przyjętych i obowiązujących w parafii – kodeksie zachowań, procedurach związanych z interwencją i zgłoszeniem. Szkolenie może prowadzić osoba odpowiedzialna w parafii za prewencję.
Pracownicy i wolontariusze pełniący funkcje wychowawcze lub formacyjne dodatkowo otrzymują potrzebną im wiedzę dotyczącą:
- rodzajów przemocy (w tym przemocy rówieśniczej);
- rozpoznawania oznak przemocy (w tym wykorzystania seksualnego);
- strategii działania sprawców przemocy (w tym przemocy seksualnej);
- rozmowy z dzieckiem/nastolatkiem/osobą bezbronną na temat krzywdy;
- zagrożeń i ochrony przed szkodliwymi treściami w Internecie;
- innych zaleceń obowiązujących w danej placówce/miejscu duszpasterskim.
Każda osoba pracująca z dziećmi powinna otrzymać zaświadczenie o udziale w szkoleniu.
Każda osoba pracująca z dziećmi co dwa lata uczestniczy w szkoleniu z zakresu prewencji. Treść szkoleń przygotowana jest przez osobę odpowiedzialną w diecezji za prewencję.

Pomoc osobom skrzywdzonym

Każda osoba, która mówi o swojej krzywdzie, zostaje przyjęta z szacunkiem i uważnie wysłuchana.
Osoba skrzywdzona otrzymuje informację o możliwych formach pomocy, z której może skorzystać na terenie parafii lub poza nią.
Troska duszpasterska wobec osoby skrzywdzonej i jej bliskich polega przede wszystkim na życzliwym wysłuchaniu. Pomoc pokrzywdzonym organizowana jest w porozumieniu z diecezjalnym duszpasterzem ds. pomocy duchowej osobom skrzywdzonym.
Jeśli osoba skrzywdzona przynależy do jakiejś grupy parafialnej, również inni uczestnicy tej grupy otrzymują pomoc duszpasterską.
Jeśli osobą skrzywdzoną jest dziecko, pomoc duszpasterską otrzymuje również jego rodzina.
Wszelkie działania i uzyskane informacje objęte są zasadą poufności, ale osoby skrzywdzonej nie zobowiązuje się do zachowania tajemnicy.

Słowniczek

Cyberprzemoc – wszelka przemoc z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych.

Duchowny – biskup, ksiądz, diakon.

Duszpasterstwo - zorganizowana działalność społeczna Kościoła polegająca na głoszeniu zasad wiary i celebrowaniu liturgii; zazwyczaj dokonuje się ono w ramach parafii.

Dziecko – osoba poniżej 18. roku życia.

Osoba odpowiedzialna za interwencję – zarządca placówki (proboszcz) odpowiedzialny za podejmowanie interwencji w przypadku zaistnienia przemocy.

Osoba odpowiedzialna za standardy ochrony dzieci i młodzieży – osoba wyznaczona przez przełożonego danego dzieła duszpasterskiego, danej grupy parafialnej sprawująca nadzór nad prawidłowym stosowaniem standardów ochrony dzieci.

Osoba zaufana – osoba wyznaczona przez przełożonego danego dzieła duszpasterskiego, ciesząca się zaufaniem i odpowiednio przygotowana, odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach dotyczących przemocy.

Personel kościelny – duchowny lub świecki zatrudniony przez Kościół na podstawie umowy.

Parafia – określona wspólnota wiernych, nad którą pasterską pieczę powierza się proboszczowi jako jej własnemu pasterzowi.

Proboszcz – mianowany przez biskupa duszpasterz i zarządca parafii.

Przemoc - wszelkie formy złego traktowania fizycznego i/lub emocjonalnego, wykorzystywania seksualnego, zaniedbania, wyzysku komercyjnego lub innego, skutkujące rzeczywistą lub potencjalną szkodą dla zdrowia, rozwoju lub godności człowieka.

Przemoc duchowa – odwoływanie się do przekonań religijnych osoby w celu wyrządzenia jej szkody.

Przemoc rówieśnicza –występuje, gdy dziecko doświadcza różnych form przemocy ze strony rówieśników, bezpośrednio lub z użyciem technologii komunikacyjnych.

Rejestr Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym – rejestr obywateli polskich, którzy dopuścili się przestępstwa z pobudek seksualnych. Składa się z Rejestru publicznego i Rejestru z dostępem ograniczonym.

Seksizm – uprzedzenie lub dyskryminacja ze względu na płeć.

Seksualizacja – proces, w wyniku którego wartościowanie osoby dokonywane jest przez pryzmat atrakcyjności seksualnej; uprzedmiotowienie osoby pod względem seksualnym lub narzucanie seksualności w niewłaściwy sposób.

Świecki – członek Kościoła katolickiego niebędący duchownym.

Uwikłanie – każda relacja, w której doświadcza się strachu, lęku, poczucia winy, poczucia krzywdy, frustracji, poniżenia, zniewolenia, zależności, dominacji, niemożności bycia sobą, nieszczerości, braku autentyczności, przemocy emocjonalnej, fizycznej, seksualnej, ekonomicznej.